W trakcie wykonywania pracy prywatnego detektywa i radcy prawnego bardzo często spotykam się z pytaniami Klientów dotyczącymi kwestii możliwości wykorzystania nagrań dźwiękowych czy też audiowizualnych w sprawach rozwodowych.
O możliwości wykorzystania nagrań dźwiękowych czy też audiowizualnych w postępowaniach cywilnych, a zatem także w sprawach rozwodowych, przesądza art. 308 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. 2016, Poz. 1822 t.j.). Zgodnie z treścią art. 308 Kodeksu postępowania cywilnego dowody z innych dokumentów, w szczególności zawierających zapis obrazu, dźwięku albo obrazu i dźwięku, sąd przeprowadza, stosując odpowiednio przepisy o dowodzie z oględzin oraz o dowodzie z dokumentów.
Z brzmienia art. 308 Kodeksu postępowania cywilnego jednoznacznie wynika, iż możliwe jest przedkładanie w sądzie dowodów w postaci zapisu obrazu, dźwięku albo obrazu i dźwięku.
Wątpliwości w kwestii wykorzystania nagrań w sądzie podczas sprawy rozwodowej
Okolicznością budzącą wątpliwości w kwestii wykorzystania nagrań w sprawie rozwodowej jest zagadnienie dotyczące tego czy mogą być wykorzystywane nagrania dokonane bez zgody i wiedzy osoby nagrywanej, z którą to sytuacją najczęściej do czynienia podczas zbierania dowodów potwierdzających zdradę małżonka.
W pierwszej kolejności wskazać należy, iż jeżeli chodzi o przeprowadzenie przez sąd dowodu z nagrania rozmowy pomiędzy stronami procesu wskazać należy, że kodeks postępowania cywilnego nie przewiduje zakazu wprowadzania do procesu materiału dowodowego pochodzącego z utrwalonych pomiędzy stronami rozmów.
Kiedy można przedstawić w sądzie nagrania jako dowód w sprawie rozwodowej?
Kwestia dopuszczalności wykorzystywania nagrań w procesach cywilnych, a tym samym w sprawach rozwodowych została kategorycznie rozstrzygnięta wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 2016 r. pod sygn. akt II CSK 478/15, w którym to wyroku Sąd Najwyższy jednoznacznie przesądził, iż dopuszczalne jest wykorzystanie nagrania dokonanego bez zgody i wiedzy osoby nagrywanej jako dowód w procesie cywilnym, z tym zastrzeżeniem iż dowód taki mogą dyskwalifikować jedynie okoliczności, w jakich nastąpiło nagranie, jeżeli okoliczności te wskazują jednoznacznie na poważne naruszenie zasad współżycia społecznego, np. przez naganne wykorzystanie trudnego położenia, stanu psychicznego lub psychofizycznego osoby, z którą rozmowa była prowadzona.
W kwestii możliwości wykorzystania dowodów z nagrań dźwiękowych – już konkretnie w sprawach rozwodowych – Sąd Najwyższy zajął stanowisko w wyroku z dnia 25 kwietnia 2003 r. pod sygn. akt IV CKN 94/01 stwierdzając, iż wykonanie nagrań rozmów telefonicznych bez zgody jednego z uczestników rozmowy nie dyskwalifikuje całkowicie nagrania jako dowodu, jeżeli nie została zakwestionowana skutecznie autentyczność takiego materiału i jeśli nie jest to jedyny dowód wykazujący okoliczności istotne w sprawie.
Kto ustala autentyczność nagrań w sprawie rozwodowej
W toku postępowania w sprawie o rozwód w pierwszej kolejności na sądzie ciąży obowiązek ustalenia autentyczności dokonanego nagrania, z czym w przypadku skorzystania z usług prywatnego detektywa działającego w agencji detektywistyczno-prawnej sąd orzekający nie będzie miał najmniejszego problemu, albowiem prawnik detektyw jako świadek potwierdzi autentyczność dokonanego nagrania. W dalszej kolejności sąd zobowiązany jest do ustalenia czy osoba, która dokonywała nagrania nie manipulowała treścią nagrania oraz czy wypowiedź osoby nagrywanej nie została sprowokowana wcześniejszym zachowaniem nagrywającego. Sąd jest obowiązany także ustalić okoliczności, cel i sposób powstania nagrania, tzn. kiedy nagranie miało miejsce, kto dokonał nagrania, czy nagrał całą rozmowę, czy tylko jej fragment, dlaczego nagrał tę właśnie rozmowę, czy było to nagranie przypadkowe, czy celowe. W niniejszym zakresie sądowi przyjdzie z pomocą prywatny detektyw, który w sposób wiarygodny przedstawi sądowi okoliczności dokonania nagrania.
Podkreślić należy, iż samo nieuzyskanie zgody osoby nagranej na zarejestrowanie prowadzonej z nią rozmowy i niepoinformowanie jej o dokonywaniu nagrania, nie jest jeszcze działaniem sprzecznym z prawem czy też działaniem podstępnym. Uruchomienie urządzeń nagrywających w celu utrwalenia danej rozmowy, bez sterowania jej przebiegiem i wpływania na wolę osoby nagrywanej, nie jest bowiem wprowadzeniem jej w błąd, którego skutkiem byłoby uzyskanie wypowiedzi o pożądanej treści. Z podstępem mamy do czynienia dopiero wtedy, gdy osoba prowadząca rozmowę lub osoba trzecia, przed lub w trakcie nagrywania rozmowy, prowokuje osobę nagrywaną do określonego zachowania. Jeśli zachowanie osoby nagrywającej lub osoby trzeciej (np. działającej na zlecenie strony) wyłącza przy tym swobodę wypowiedzi osoby nagranej, co zostanie uprawdopodobnione, to dowód taki jako sprzeczny z prawem nie powinien być przez sąd wykorzystywany w postępowaniu cywilnym.
Niepoinformowanie osoby o nagrywaniu prowadzonej z nią rozmowy nie wyłącza swobody wypowiedzi tej osoby, natomiast osobie nagrywającej nie można z tego tylko powodu postawić zarzutu, że uzyskała dowód podstępnie.
Jeżeli jednak osoba nagrana sprzeciwia się przeprowadzeniu dowodu z nagrania, to powinna wykazać, że podnoszone przez nią zarzuty są prawdziwe i że dowód z nagrania, ze względu na swoją treść, okoliczności lub sposób powstania, narusza jej prawa. Brak zgody osoby nagrywanej na wykorzystanie nagrania jako dowodu w sprawie, przy jednoczesnym ustaleniu przez sąd, że dowód taki jest zgodny z prawem i autentyczny, nie stanowi podstawy do uznania dowodu za niedopuszczalny. Przykładowo w rozpoznawanej sprawie rozwodowej jeden z sądów apelacyjnych przyjął, iż w przypadku, gdy osoba nagrywana nie zakwestionowała skutecznie w toku postępowania sądowego autentyczności nagrania, to nagranie to może służyć za podstawę oceny zachowania się jednego małżonka w stosunku do drugiego małżonka i możliwości sformułowania wniosku o nadużywaniu alkoholu przez jednego z małżonków.
Reasumując, stwierdzić należy, iż istnieje możliwość skorzystania w sprawie rozwodowej z dowodu z nagrań nawet, jeżeli nagrań tych dokonano bez wiedzy i zgody jednego z rozmówców. Pogląd ten ma zastosowanie zwłaszcza w przypadku, gdy strona nie może bądź jest dla niej nadmiernie utrudnione, dowieść za pomocą innych środków dowodowych swoich racji mających decydujące znaczenie dla orzeczenia rozwodu z winy drugiego małżonka. Istotnym jest, aby nagrania zostały sporządzone w taki sposób, aby ich autentyczność nie budziła wątpliwości sądu. Autentyczność nagrań zapewnia sporządzenie ich przez prywatnego detektywa z agencji detektywistyczno-prawnej.
Sprawdź naszą ofertę dotyczącą: zbieranie dowodów zdrady
Nasze usługi:
Sprawy rozwodowe Gdańsk
Radca prawny detektyw Gdańsk
Usługi detektywistyczne Gdańsk
Usługi prawne Gdańsk
< Powrót do bloga